Bron: Photofacts
Een digitale spiegelreflexcamera is een zeer ingenieus apparaat met zeer geavanceerde optische technologie. Het toestel kan lichtmeten, automatisch scherpstellen, beschikt vaak over beeldstabilisatie en een overvloed aan andere verfijningen.
Dit artikel gaat dieper in op de autofocus-techniek.
Handmatig of autofocus?
Je kunt je onderwerp handmatig scherpstellen, dat doe je vaak bij macrofotografie of met stillevens in de studio, maar dat is bijna niet te doen bij bewegende onderwerpen en situaties waarin je snel moet reageren.
Je camera kan je daar ook prima mee helpen. Op veel camera’s zitten verschillende autofocus (AF) programma’s.
Scherp contrast en focus
Automatisch scherpstellen is een techniek waarmee een camera de scherpstelling op één punt kunt vergrendelen om het maximale contrast te bereiken. Opmerking: contrast en focus hebben dus wel degelijk een relatie!
Zodra je de ontspanknop indrukt, doet je camera twee dingen:
Hij probeert de positie van sommige elementen in het objectief aan te passen om te controleren of dit een scherp contrast oplevert (1). De camera maakt hiervoor gebruik van kleine fasedetectiesensoren aan de achterkant en de kleine autofocusmotoren die de focusseer-elementen op hun plaats zetten (2).
Op een standaard spiegelreflex zitten vaak drie verschillende modi voor automatische scherpstelling:
- One- of Single shot autofocus
- Continuous autofocus
- Automatische autofocus
Verschillende benamingen
Nu noemen de verschillende fabrikanten ze natuurlijk weer allemaal anders. Canon noemt ze One-shot AF, AI Servo AF en AI Focus AF. Nikon geeft er de voorkeur aan ze Single-servo AF, Continuous-Servo AF en Auto-Servo AF te noemen.
Ongeacht welke namen de fabrikanten gebruiken, ze doen min of meer hetzelfde. Maar wanneer moet je nu welke modus gebruiken?
1. Single-shot autofocus
Deze autofocus-modus (One-Shot of Single-Servo) is bij uitstek geschikt om scherp te stellen op onderwerpen die stilstaan. Bijvoorbeeld een gebouw, een poserend model, een dier dat stilstaat en naar je kijkt, de maan (alhoewel die wel beweegt, maar heel erg langzaam…) enzovoort.
Single-shot autofocus is níet geschikt voor het fotograferen van een bewegend onderwerp. Elke keer bij het indrukken van de sluiterknop wordt op één punt gefocust. Wil je ergens anders op focussen dan moet je de sluiterknop weer loslaten en opnieuw mikken.
In het verleden had ik (Michelle Peeters) deze scherpstel-modus vaak geactiveerd. Waarom? Omdat ik vaak de focus- en recompose-techniek toepaste. Bij deze techniek vergrendel je eerst de focus op het onderwerp dat je wilt fotograferen door de ontspanknop half in te drukken. Daarna bepaal je je compositie opnieuw terwijl je de ontspanknop half ingedrukt houdt.
Deze methode kan echter zorgen voor onscherpe foto’s.
Er valt echter toch wel iets te zeggen voor het gebruik van deze focus- en recompose-techniek. Al is het natuurlijk ook heel goed mogelijk om eerst je compositie te bepalen en vervolgens pas een ander AF-punt in een andere hoek van het frame te selecteren.
Hiervoor zijn twee redenen. Veel oudere instapcamera’s beschikken slechts over ongeveer 9 of 11 AF-punten. Dat is een behoorlijke beperking van je opties.
Ten tweede is het middelste AF-punt vaak het meest gevoelig. Dit is namelijk vaak een cross-type of dual-cross AF-punt. Oudere spiegelreflex-camera’s op instapniveau hebben vaak niet meer dan één cross-type AF-punt.
2. Continuous autofocus
Continuous autofocus (AI Servo of Continuous-Servo) stelt continu scherp op een bewegend onderwerp. Dit wordt bereikt door het actieve AF-punt over de zoeker te bewegen terwijl het onderwerp zich verplaatst.
Dit AF-programma is vooral handig bij snel bewegende onderwerpen, vaak dus sport- of natuurfotografie.
Om dit in te schakelen, moet je Continuous autofocus instellen en vervolgens de ontspanknop half ingedrukt houden terwijl je het onderwerp volgt in je zoeker.
Terwijl je de ontspanknop half indrukt, zul je zien dat het actieve AF-punt van het ene naar het andere punt op de zoeker overschakelt terwijl je het bewegende onderwerp volgt.
3. Automatische autofocus
Met deze automatische AF-modus (AI Focus of Auto-Servo) laat je de besluitvorming voor het scherpstellen helemaal over aan je camera. De camera kijkt naar de scène, bepaalt of het onderwerp beweegt of stilstaat op een bepaald punt en kiest vervolgens de juiste scherpstelmodus (single shot of continuous).
Je camera verlegt het focuspunt dus, afhankelijk van waar je met je objectief op mikt.
Auto-Servo is het meest geschikt in situaties waarin je de juiste modus voor automatisch scherpstellen niet kunt bepalen. Een bloem die normaal rechtop staat, kan bijvoorbeeld zelfs in een zachte bries heen en weer gaan zwaaien.
In een aantal situaties is overschakelen naar Continuous of Single Shot scherpstelling mogelijk niet haalbaar. Door over te schakelen op Auto Servo kan de camera onmiddellijk overschakelen naar de meest geschikte automatische scherpstelmodus, afhankelijk van de situatie.
Over het algemeen heb ik zelf mijn camera in deze modus (AI Focus bij Canon) staan, anders moet ik elke keer als het onderwerp iets verschuift de sluiterknop loslaten en opnieuw indrukken. Zeker op momenten dat je snel moet reageren is dit de gemakkelijkste optie.
Conclusie
Het vergt heel wat oefening en ervaring om te ontdekken met welke AF-instelling je in welke situatie tot de meest scherpe foto’s komt. Iedereen heeft zijn/haar eigen voorkeuren en ideeën hierover.
Er zijn ook genoeg mensen die meer vertrouwen hebben in het handmatig scherpstellen dan in het overschakelen op de autofocus. En het hangt natuurlijk ook van de kwaliteit van je camera af of je volledig op de techniek durft te vertrouwen.