Bron: Photofacts, door Erik van Rosmalen
Al jaren is het gemeengoed: je drukt je ontspanknop half in om te focussen en drukt vervolgens door om de daadwerkelijke foto te maken. Een automatisme waar je niet meer bij nadenkt. Logisch toch, dat de autofocus onder diezelfde knop zit? Maar is dat wel zo?
Met de meeste spiegelreflexcamera’s heb je de mogelijkheid om het (auto)focussen los te koppelen van de ontspanknop: back button autofocus. Als je eraan kunt wennen, biedt deze manier van focussen een aantal voordelen!
Wat is het?
Als je back button autofocus hebt ingesteld, koppel je het scherpstellen en het afdrukken voor de foto letterlijk van elkaar los. De foto maak je nog steeds met de ontspanknop, maar scherpstellen doe je met een knop op de achterzijde van je camera, de zogenoemde AF-ON-knop.
Omdat je je camera op continu scherpstellen hebt ingeregeld (AI Servo bij Canon, AF-C bij Nikon), blijft de camera focussen zolang je met je duim deze knop bedient. Is je onderwerp scherp? Dan kun je afdrukken.
Waarom zou ik het gebruiken?
Er zijn verschillende voordelen. Zo hoef je bijvoorbeeld nooit meer te switchen tussen single shot en continu autofocussen: dat doe je namelijk vanzelf. Bij een niet bewegend onderwerp druk je immers 1 keer kort de AF-ON-knop in, waarna de focus hetzelfde blijft.
Begint je onderwerp te bewegen? Zodra je je duim weer op de knop legt, blijf je in focus. Voor sport-, actie- of natuurfotografen is dat een mooi voordeel.
Ook als studio- of portretfotograaf kun je er voordeel bij hebben. Als je eenmaal de scherpte hebt gelegd, hoef je niet meer steeds opnieuw te focussen. Als je voldoende scherptediepte hebt, blijft je onderwerp scherp.
Vind je het fijn om handmatig de focussen vervolgens aan te passen? Ook dan hoef je niet meer naar manueel focussen te switchen: zolang je de AF-ON-knop niet aanraakt kun je gewoon de focus aanpassen. En je hoeft niet meer bang te zijn dat de autofocus via de ontspanknop er nog tussendoor komt…
Deze foto maakte ik jaren geleden. De focusmode stond op continu (AI Servo), om te voorkomen dat de vechtende vogels uit de scherpte zouden geraken. Ik had de actie al zien aankomen en was dus voorbereid. Had de camera nog op One Shot AF gestaan, had ik deze plaat nooit kunnen maken. Met back button autofocus hoef je daar niet meer tussen te wisselen!
Nadelen? Zijn die er ook?
Absoluut. Je camera uitlenen aan een andere fotograaf is wat lastig, als hij of zij deze manier van focussen niet gewend is. Daar staat wel tegenover dat je je camera voortaan wel kunt uitlenen aan iemand die niet kan fotograferen. Je bepaalt zelf de scherpte en je weet zeker dat iemand die niet per ongeluk verlegt bij het afdrukken…
Maar het grootste nadeel: het is wennen. Hoewel fabrikanten op veel cameratypes wel een AF-ON-knop plaatsen, is die knop zelden of nooit standaard ingesteld als scherpstelknop.
Het automatisme om daar de ontspanknop voor te gebruiken is dan ook sterk aanwezig. Je zult er dus zeker aan moeten wennen. Maar het is de moeite van het proberen waard!
Instellen back button autofocus
Veel spiegelreflexcamera’s beschikken over een AF-ON-knop óf hebben de mogelijkheid om die functie aan een van de knoppen op de achterzijde toe te wijzen. Helaas werkt dat bij verschillende merken en zelfs typen camera overal anders.
Belangrijk is dat je de AI Servo (bij Nikon AF-C genoemd) aanzet, zodat je ook continu kunt focussen. Vervolgens moet je in het menu op zoek naar de mogelijkheid om het activeren van de autofocus aan de AF-ON-knop toe te wijzen.
Bij Canon vind je die functie vaak in het custom functions menu. Voor de 5D mark II en de 60D is dat bijvoorbeeld custom function IV (bediening), voor de 5D mark 3 moet je bij custom function 2 zijn.
Op een Nikon-camera vind je de mogelijkheid vaak in het menu onder ‘Autofocus’ of iets dergelijks. Niet elke camera heeft overigens een aparte AF-ON-knop. In veel gevallen kun je dan een andere knop (bijvoorbeeld de AE-lock) toewijzen als AF-ON.
De manier van instellen verschilt dus per camera en model. Met een zoekopdracht op Google (‘back button focus’ in combinatie met je type camera) kun je ongetwijfeld uitvinden hoe het werkt.
Portret van Sepp (2), met mijn 85/1.8. Het diafragma op f/2.8 levert een vrij krappe scherptediepte op. Dankzij backbutton autofocus kun je toch snel je focus aanpassen.
Wennen
De moeite van het proberen waard? Dat moet iedereen natuurlijk zelf bepalen. Ik ben het momenteel aan het uitproberen. Het is inderdaad wennen, maar op het moment dat ik er bewust mee bezig ben, werkt het wel erg fijn.
In een setting met (beweeglijke) druk spelende kinderen werkt het in ieder geval heel prettig. De controle die je terugkrijgt voor het loslaten van de ‘intuïtieve’ scherpstelling is de moeite waard. Op de lange termijn zal de tijd het leren.